PIPAC - innowacyjna metoda leczenia przerzutów nowotworowych do otrzewnej

04.08.2025

31 lipca 2025 roku w Szpitalu Wojewódzkim w Poznaniu zespół pod kierownictwem prof. dr. hab. n. med. Dawida Murawy przeprowadził pierwszy w regionie zabieg PIPAC (Pressurized Intraperitoneal Aerosol Chemotherapy) – innowacyjnej metody leczenia przerzutów nowotworowych do otrzewnej. To przełomowy moment dla pacjentów z zaawansowanymi nowotworami jamy brzusznej, którzy dotychczas mieli ograniczony dostęp do tej formy terapii.

Pierwsze w Polsce zabiegi PIPAC wykonano 10 maja 2017 roku w Centrum Onkologii w Bydgoszczy. Przeprowadzili je prof. Wojciech Zegarski, dr Maciej Nowacki i ich zespół, we współpracy z twórcą metody – prof. Marcem Reymondem z Niemiec. Niestety, mimo obiecujących wyników, metoda ta nie została włączona do standardów leczenia onkologicznego w kraju z uwagi na wysokie koszty związane z drogim systemem importowanym z USA. Procedura ta nie była realizowana od 2017 roku w żadnym polskim ośrodku – aż do teraz. Najbliższe Ośrodki realizujące tą procedurę znajdują siew Berlinie, jednak wśród pacjentów najczęściej wybieranym miejscem wykonywania tej procedury (w ramach leczenia komercyjnego) są szpitale w Izraelu.

W Szpitalu Wojewódzkim w Poznaniu do zabiegu zakwalifikowano 4 pacjentów. System wykorzystany do zabiegu jest alternatywnym europejskim systemem wyprodukowanym w Czechach z powodzeniem stosowanym w ośrodku w Pradze. W czerwcu 2025 roku prof. Muraw odwiedził klinikę w Pradze gdzie miał możliwość uczestniczyć przy zabiegach z wykorzystaniem tej procedury i poznać rozwiązanie techniczne wyprodukowane przez naszych południowych sąsiadów.

PIPAC to nowoczesna forma chemioterapii podawanej laparoskopowo w postaci aerozolu pod ciśnieniem bezpośrednio do jamy otrzewnej. Dzięki temu lek lepiej penetruje tkanki nowotworowe, a jego działanie może być bardziej efektywne przy jednocześnie mniejszych skutkach ubocznych. To szczególnie ważne u pacjentów w stanie paliatywnym, dla których inne metody leczenia są zbyt obciążające lub nieskuteczne. Metoda ta stosowana jest głównie u pacjentów z przerzutami raka żołądka, jelita grubego, jajnika i innych nowotworów jamy brzusznej, u których nie można już przeprowadzić radykalnego leczenia operacyjnego.

U części chorych możliwe jest jednak chirurgiczne usunięcie wszystkich widocznych ognisk nowotworu – tzw. cytoredukcja (CRS). W takich przypadkach najskuteczniejszym leczeniem pozostaje CRS + HIPEC, czyli połączenie operacji z podaniem do jamy brzusznej podgrzanej chemioterapii w warunkach hipertermii (ok. 42°C). Metoda ta uważana jest za standard leczenia przy ograniczonym rozsiewie nowotworu.

Aby zakwalifikować pacjenta do odpowiedniej terapii, lekarze posługują się specjalną skalą – PCI (Peritoneal Cancer Index) – która pozwala ocenić, jak bardzo zaawansowana jest choroba w jamie brzusznej. Im niższy wynik PCI, tym większe szanse na skuteczne leczenie chirurgiczne z użyciem HIPEC. W przypadku wysokiego PCI lub niemożności przeprowadzenia operacji, PIPAC staje się wartościową i mniej obciążającą alternatywą.

Wprowadzenie zabiegów PIPAC w Szpitalu Wojewódzkim w Poznaniu to ważny krok w stronę nowoczesnej i dostępnej terapii nowotworów zaawansowanych. Dla wielu pacjentów może to oznaczać szansę na wydłużenie życia, poprawę jego jakości i zmniejszenie dolegliwości związanych z chorobą.